بسم الله الرحمن الرحيم
دیدگاه حرکت گفتمان ملی افغانستان
تاريخ تصويب: 6 فبروری 2023 مطابق 17 دلو 1401
با سقوط دولت افغانستان در پانزدهم اگست 2021، واگذاری قدرت به طالبان، انکشافات و پیامد های جدیدی پدید آمد،که جهان شاهد احیای یک دور جدید افراطيت در افغانستان گردید. با پدیدار گشتن این تحولِ آنی هم افغانهای صاحب اندیشهٔ ملی و هم جامعهٔ جهانی با شرایطی روبرو هستند تا در قضایای اخیر افغانستان، با حِس مسئوولیت پذیری برمبنای وجیبۀ اخلاقی توجه جدی مبذول بدارند، در غیر آن ، مردم افغانستان بیش و بیشتر به فاجعهٔ اسفناک کشانیده شده و دوام این حالت برای منطقه و جهان خطراتِ زیانباری را درقبال خواهد داشت.
با وصف آنکه طالبان با به وجود آوردن یک ادارۀ سرپرست امکانات آن را داشتند که ثبات را در کشور تامین نموده، جزایر قدرت را از بین برده ، فسادِ لجام گسیخته در کشور را به حد اقل برسانند، کِشت و قاچاقِ مواد مُخدر را جلوگیری نمایند، غصب، چور و چپاول را متوقف و زور گویی، باجگیری و تجاوز را پایان دهند، امنیت شهر وندان را تأمین نمایند که در اين زمينه تا اندازهٔ به موفقیت های نایل آمده اند، اما چنانچه دیده شد: با گذشت يکسال وششماه از تصرف قدرت به وسیلهٔ طالبان، امید برای یک افغانستان متمدنِ مُتکی به حاکمیتِ قانون هر روز در حال اُفول بیشتر است. درحالیکه افغانستان ضرورت مبرم دارد تا با بسیج ظرفیت ها و جلب سرمایه گذاری ها وضع اقتصادی کشور را بهبود بخشد. لیکن برای طالبان تطبیق شریعت، اصل اساسی ادارهٔ کشور پنداشته می شود، طالبان امارت اسلامی را در کشور اعلان نمودند و با همین گمانه تا کنون کدام قانون اساسيی را معرفی ننموده اند. ازینرو به هیچگونه فعالیت سیاسی اجازه نداده اند و در نتیجه، نقش مردم در تعیین سرنوشت سیاسی و ادارۀ مملکت کاملا منتفی گرديد. همین اکنون زنان به مثابه نیمی از جمعیت کشور از حضور در جامعه تجرید و آپارتاید جنسیتی در کشور عملأ برقرار است. دختران و زنان که قبلاً از تعلیمات ثانوی محروم گردیده بودند،اخیراً از تحصیلات عالی و کار در ادارات نیز محروم گردیدند و به یقین اگر وضع به همین منوال ادامه یابد، بعد از چند سال هیچ دختر و زن درتمام ادارات دولتی وغیردولتی به شمول ادارات صحی و اجتماعی جایی برای کار نخواهند داشت . وضعیت موجود آشکارا نشان میدهد که با ادامه چنین افراطگرایی، طالبان خود زمینه خیزشهای مردمی در کشور را فرآهم می سازند.
ما به این باوریم که حاکمیت طالبان باید زمینهٔ مساعدی را برای انکشاف معارف به سطح عالی برای پسران و دختران افغانستان بطور يکسان فرآهم نماید. زیرا نسل جوان افغانستان نیاز مبرم دارد تا از جوهر علوم اجتماعی و طبیعی که از ایجابات عصرحاضر می باشد، به بهترین شیوه بهره گیرد. اما متأسفانه پالیسی هایی را که طالبان اتخاذ کرده اند، نه تنها ظرفیت های انکشاف وطن را به سطح جبران ناپذیری صدمه رسانيده است، بلکه مانع رسیدن افغانستان به سطح یک کشور مرفه، دارای استقلال اقتصادی و فارغ از وابستگی به کمک های جهانی نيز گرديده است.
در این ارتباط ملل متحد، با توجه به ویرانی های ناشی از جنگ طولانی، اوضاع نا بسامان اقتصادی و گسترش فقر در کشور که باعث نارضایتی روز افزون مردم و تشویش جامعهٔ جهانی گشته است، از وقوع فاجعه در عرصه های گوناگون در افغانستان کماکان هشدار می دهد ، اما به رغم آن کوچکترين تغيير در سطح زنده گی مردم رونما نشده است.
ما در حالی که همه انواع جنگ افروزی های صادر شده از خارج را صریحاً رد و محکوم می کنیم، با وضاحت بیان می داریم که: نا آرامی های داخل کشور در حال اوج گیری است. ادامه این وضع، کوشش های گستردهٔ افغانان را برای خاتمه بخشیدن به خشونت و تأمین صلح دوامدار با موانع جدی روبرو ساخته و مردم ما را که تلاش دارند از عفریت جنگ رهایی یابند، به طرف خونریزی ها وجنگهای بی پایان سوق می دهد.
تشویش اساسی در اینست که ادامه این وضع، افغانستانِ تحت حاکمیت طالبان را به یک نظام استبدادی سقوط داده است. واضح است که حالت موجود در مغایرت با خواسته های عصر ما قرار دارد. ازینرو برای نجات از این بُن بست، باید به اقدامات مؤثر عملی برای اعاده و تأمین حقوق اساسی مردم افغانستان بر مبنای پرنسیپ های دین مبين اسلام و نورمهای قبول شده دراکثریت کشورهای اسلامی پرداخت. امیدواریم جهان نیز به اتکای فیصله های قبلی شورای امنیت ملل متحد کمک کند تا نظام و رژیم سیاسيی مورد قبول اکثریت مردم افغانستان را در کشور برقرار گردد.
البته تلاش عمده وسعی نهایی در آنست تا طالبان در چوکات یک ” گفتمان صادقانه ملی و دستجمعی ” به خواسته های معقول افغانان دلسوز، اهل خبره و جامعه جهانی، برای نجات ملت رنج دیدهٔ افغانستان از فقر، بی سرنوشتی و نبود قانون لبیک گویند.
با در نظر داشتِ نکاتی که در بالا برشمرده شد این وظیفهٔ تمام افغانهای دلسوز به وطن ، چه در داخل و چه در خارج کشور است که به خاطر جلوگیری از چندين بار به خون کشیده شدن مردم، روش و طُرق صلح آمیز را برای تعامل با طالبان روی دست بگیرند. یعنی همه ظرفیت های قابل استفاده در نظام طالبان را به طرف بهبود اوضاع عمومی افغانستان کشانيده و با استفاده از هر روش ممکن آنها را در جهت اصلاح روش های حکومتداری رهنمایی نمایند .
به این منظور باید از همه شیوه ها و اشکال اقدامات مدنی منجمله تنویر، تشویق، مشوره، پیشنهاد و همچنان انتقاد از اعمال و اجراآت خلاف ارزشهای ملی و بشری، فشار آوردن از طریق رسانه ها و به راه انداختن اعتراضات مدنی صلح آمیز استفاده به عمل آید. در این راستا کوشش و تلاش جامعهٔ جهانی زمانی می تواند مثمر واقع گردد که همه اهرم های فشار سیاسی، اقتصادی و ديپلوماتیک را با تلاش های افغانهای مُجرب، آگاه، ملت پرور و وطن دوست در داخل وخارج کشور همسو بسازد. پشتیبانی همه جانبهٔ جهان بدون شک می تواند مردم افغانستان را در خروج از این بن بست کمک موثر بنماید.
از این سبب باید همین امروز دست بکار شد و با توجه به مطالب بالا لازم است تا همه افغانهای صاحب اندیشهٔ ملی به شمول فعالان سیاسی و مدنی داخل و خارج از افغانستان به دور اهداف سنجیده شده و مثمر، در چوکات این اندیشهٔ ملی و برنامهٔ عمل سیاسی اثر گذار آن بر اوضاع کشور متحد شوند!
خطوط اساسی ” دیدگاه گفتمان ملی” عبارت اند از:
درنهايت : دیدگاه و فکر ملی روشنفکران افغانستان مشعر و متکی است بر استقرار دولت قانونمدار واسلامی، برابري همه شهر وندان اعم از زن و مرد در برابر قانون، تأمین عدالت اجتماعي، احترام به کرامت انساني، رعايت حقوق بشر، تاکيد بر وحدت ملي مبتنی بر هویت شهروندی، ایجاد جامعۀ مرفه و انکشاف یافته،ارتقای سطح زنده گی مردم وانکشاف متوازن همه مناطق کشور بر بنیاد یک نظام اقتصادی استوار بر منافع ملی ميباشد.
برنامه عمل برای تحقق اهداف دیدگاه ملی فوق عبارت است از :
الف : ایجاد شورای انسجام و هماهنگی برای تامین اتحاد وسیع دیاسپورای افغان ها
(شورای انسجام و هماهنگی نهاد مستقل و غیروابسته سیاسی و ملی ،متشکل از احزاب و جریانهای سیاسی و اجتماعی ،شخصیت ها و نخبه گان آزاد اندیش و ملی گرا میباشد که به خواست اکثریت مردم که مخالف جنگ و خونریزی هستند در جهت استقرار صلح و ثبات دایمی ،حفظ ارزشها ، منافع و وحدت ملی ،حل و فصل مسالمت آمیز دشواریهای سیاسی و مدنی افغانستان و برای رسیدن به نظام و حکومت مشروع و قانونمند در زیر چتر عظیم حرکت گفتمان ملی افغانستان، جمع شده اند و متحدانه برای تحقق اهداف فوق میرزمند .)
ب : طرح و تنظیم اقدامات عملی و استراتیژی های لازم تبلیغاتی و تحرکات مدنی برای تحقق اهداف اندیشهٔ ملی انعکاس یافته در این دیدگاه و تبدیل و ارتقای این حرکت به مثابه انعکاس دهندهٔ خواست ها وسخنگوی روشنفکران در سطح ملی و بین المللی.
ج : همگامی و همکاری با حرکتهای مشابه در داخل و خارج کشور .
د : راجستر حرکت گفتمان ملی افغانستان در مراجع رسمی داخل و خارج کشو ر.
و من الله توفیق
حرکت گفتمان ملی افغانستان چگونه ظهور نمود؟
جمشید پایمرد
بعد از سقوط جمهوريت اسلامی در 15 اگست 2021 ، شماری از دانشمندان، متخصصان، استادان وکارشناسان عرصه های مختلف شامل زنان و مردان هموطن ما که مترصد اوضاع بودند، مساعی شانرا در جهت بيرون رفت از وضعيت ناگهانی پيش آمده ، متمرکز ساختند. آنان طی ده ماه با برگزاری نشستهای مجازی وحضوری، مطالعات ژرف وهمه جانبه را پيرامون اوضاع افغانستان انجام دادند، در این میان اولین بار در اروپا بورد نشراتی رادیو تلویزیون وطن سوال چه باید کرد تاریخی را در رابطه به وضعیت موجود کشور مطرح و با ایجاد چت روم گفتمان ملی با ترکیب 70 تن آگاهان ، این پرسش چه را در دستور کار قرار داد . متعاقباً با تشکیل حلقۀ از دانشمندان که بعدآ تيم موسسان ناميده شد، دیدگاه گفتمان ملی را که انعکاس دهنده نظر ونيات نيک اعضای اين حرکت برای یک افغانستان آزاد، مستقل، متحد، و مرفه بود و شامل راه حل هايی برای بیرون رفت از وضع ناهنجار کنونی میگرديد، با زحمات شباروزی طرح وتدوین نمودند.
حلقه موسسان نشست مجمع عمومی اين حرکت را به تاريخ 6 جولای 2022 تحت ریاست جمشید پایمرد متصدی رادیو تلویزیون وطن تشکيل و اعضای مجمع عمومی بعد از غور وتبادل نظر وسیع سند مرامی «دیدگاه گفتمان ملی » و همچنان اصول ساختاری آنرا که بیان سلسله مراتب اجرایی اين حرکت میباشد تصویب نمودند. متعاقباً در مجمع عمومی ياد شده براساس پیشنهاد رئیس جلسه مجمع عمومی از ميان اعضای گفتمان ملی (شورای هماهنگی) با ترکیب 38 تن غرض انسجام امور به اتفاق آرا برگزيده شد. در ترکيب اين شورا نماينده گان احزاب ،سازمان ها، انجمنها ، نهاد ها و همچنان ذوات ودانشمندانی که عضویت احزاب و نهاد ها را ندارند، منحيث شخصيتهای مستقل سياسی، پذيرفته شدند.
در اولین مجمع عمومی محترم عنايت نبيل بارکزی منحيث رئيس شورای هماهنگی و همچنان محترمه خانم فوزيه اعتمادی و محترم پروفيسر دوکتوز زمان ستانيزی بحيث معاونان پذيرفته شدند، این حلقه در آن وقت بحیث دارالانشای گفتمان ملی نامگذاری شد.
پس از مدت دوماه شورای هماهنگی بنا بر ضرورت در جلسه فوق العاده خود محترم جمشید پایمرد را نیز بحیث معاون حرکت گفتمان ملی انتخاب وبرای اجرای امور کمیسیونهای هشت گانه را ایجاد کرد، همچنان سکرتريت شورای همآهنگی وانسجام با مسؤولیت خانم فرشید ژوبل غرض تأمين ارتباط و فراخوان نشستها ايجاد گردید.
متعاقباً در دومين مجمع عمومی که به تاريخ پنجم جنوری سال 2023 مطابق 15 جدی 1401 داير شد.
محترم حامد نويد بحيث رئيس و محترمان: پروفيسر زمان ستانيزی، جمشيد پايمرد ، واسع امیر و خانم فوزيه اعتمادی بحيث معاونان شورای هماهنگی وانسجام انتخاب شدند. اين ذوات وشخصيتها تا کنون در ترکيب هيئت اجراييه شامل اند. اخیرآ خانم ناهید علومی بحیث سکرتر گفتمان ملی نیز تعین گردید .
در دومین نشست، شورای هماهنگی به شورای انسجام وهماهنگی ارتقاء و دارالانشا به هیئت اجرائیه تعديل يافت.
متعاقبآ جلسه شورای انسجام و هماهنگی براساس پیشنهاد هیئت اجرائیه کمیسیونهای ذیل را ایجاد و مسولین آنرا انتخاب کرد.
ـــــــــــ کميسيون داخلی با مسئووليت انجنير واسع امير
ــــــــــ کميسيون روابط خارجی با مسئووليت دوکتور موسوی
ـــــــــکميسيون تماس،تفاهم وهمگرايی با مسئووليت آقای گلزار کاووش
ـــــــــ کميسيون نشرات، تحليل وارزيابی با مسئووليت آقای صديق وفا
ـــــــــ کميسيون کنترول وبررسی با مسووليت آقای نجيب الرحمن شمال
ــــــــ کميسيون امور زنان با مسووليت خانم فوزيه پوپل
ــــــــــ کميسيون امورمالی با مسئووليت خانم شهلا وهاب
ـــــــــ کميسيون جوانان
همچنان هريک از کميسيون ها وبخشها موظف گردیدند تا مطابق راهکارها و اصول وظایف داخلی در جهت نیل به اهداف تعین شده فعالیت وطن دوستانه و افتخار آفرین خویش را به پیش برند.
اکنون که از موجوديت حرکت گفتمان ملی حدود يکسال ميگذرد، طی اين مدت چه در عرصه تماس وتفاهم با حرکت های مشابه مانند: مذاکرات پنج جانبه با شماری شورا ها، گفتمان ها ونهاد ها غرض همکاری بيشتر در تحقق اهداف مطروحه، تدوير سيمنار های علمی وپراکتيکی ، جلب وجذب شخصيتهای واجد شرايط عضويت در گفتمان ملی وهم چنان پخش ونشر اعلاميه ها، پيام ها و بيانيه هايی که بيانگر موضعگيری اين حرکت در رابطه به مهمترين رويداد های سياسی ملی وبين المللی باشد، اقدام نموده وتوانسته است جايگاه لازم را دربين حرکتها، گفتمان ها و دياسپور های بيرون مرزی احراز کند. حرکت گفتمان ملی افغانستان معتقد است که گذار از وضعیت کنونی بدون اتحاد سراسری ملی ممکن نیست و هیچ نهادی نمیتواند به تنهایی دعوای نماینده گی مردم با شرف افغانستان را نماید . ما همه باید برای ایجاد یک حرکت بزرگ ملی واحد که بیانگر و مدافع مردم ومنافع ملی باشند کار وتلاش نمائیم .
گزينش ښاغلی عنایت الله نبیل بارکزی بحيث رئيس گفتمان ملی افغانستان
12 اکتوبر 2023
بیو گرافی مختصر
تحصیلات
ماستر و کاندید دکترا دررشته روابط بین المللی – پوهنتونCity University of New York – کوینز کالج -امریکا.
تحصیلات مافوق لیسانس دررشته مدیریت و پلانگذاری University of Nebraska at Omaha– امریکا.
تکمیل کورس یکساله انستیتوت دیپلوماسی وزارت خارجه به درجه عالی.
فارغ فاکولته حقوق و علوم سیاسی به درجه اعلی – پوهنتون کابل.
تکمیل موفقانه کورسهای مختلف در عرصه رفع منازعات، مدیریت بحران، لیدرشپ و مدیریت پروژه ها را در University of Long Island in Brooklyn
تجارب کاری
– از افغانستان در جلسات متعدد اسامبله عمومی ملل متحد، کنفرانسهای کشورهای غیر منسلک، SAARC و ECO نماینده گی نموده اند.
– مشاور ارشد وزیر مالیه افغانستان در امور همکاریهای منطقوی.
– مشاور ارشد وزیر خارجه افغانستان.
– سفیر جمهوری اسلامی افغانستان در کشور شاهی هالند (۲۰۱۱ – ۲۰۱۴)
– رییس اقتصادی وزارت امور خارجه (۲۰۰۹-۲۰۱۱)
– تیم لیدر بخش مشاوریت پالیسی در پروژه کمک به ریاست دفتر رییس جمهور و اداره امور در افغانستان.
– کارمند ملکی بین المللی در کشورهای عراق – لایبیریا – أفغانستان و نیویارک .
– کارمند ملکی در ادارات مختلف شهر نیویارک .
قبل برآن:
– بحیث عضو مدیریت ملل متحد و مدیر کنفرانسهای بین المللی وزارت خارجه خدمت نموده است.
محترم عنایت نبیل مقالات متعددی در رابطه به مسایل سیاسی، حقوقی( بخصوص حقوق بشر) مسایل حقوق آبهای فرامرزی، اقتصادی ( همکاریهای اقتصادی منطقوی) وغیره نوشته است که در روزنامه حقیقت انقلاب ثور، مجله ستور، سایت انجمن حقوقدانان افغان در اروپا، ماهنامه ندای صلح ووبسایت حرکت گفتمان ملی بچاپ رسیده و نشر شده است. همچنان در انستتيوت متوسطه طبی جامعه شناسی ودرانستتيوت علوم سیاسی وزارت امور خارجه مضامین حقوق عمومی بین الدول، اقتصادسیاسی، حقوق آبهای فرامرزی را تدریس نموده و لکچرهای متعددی دررابط پالیسی عامه، استراتیژی ، شیوه و متودهای مذاکره، برای کارمندان مختلف وزارت ها در سطوح پايینی الی رهبری وزارتخانه های مختلف افغانستان، ارایه نموده است.
محترم عنایت نبیل بارکزی لکچرهايی را در رادیو تلویزیون وطن ارایه و مصاحبه های را دررابطه به مسایل مختلف اکادمیک و موضوعات مبرم سیاسی و حقوقی ملی وبین المللی با این رادیو تلویزیون و نشريۀ “گفتمان” انجام داده است.
فعلا بحیث استاد مهمان دردیپارتمنت علوم سیاسی وروابط بین المللی کالج راماپو، ایالت نیوجرسی و دیپارتمنت علوم سیاسی فاکولته راکلند، ایالت نیویارک، مصروف ارایه لکچر و کارهای تحقیقی ميباشند.
محترم عنايت نبيل بارکزی در نشست مورخ 12 اکتوبر 2023 شورای انسجام و هماهنگی حرکت گفتمان ملی بحيث رئيس اين نهاد به اتفاق آرا انتخاب شدند.
ادارۀ نشريۀ گفتمان
گزينش استاد حامد نوید بحيث رئيس و چهارتن بحيث معاونان گفتمان ملی افغانستان
گفتمان ملی افغانستان منحيث يک نهاد مستقل و غیروابسته سیاسی و ملی ،متشکل از احزاب و جریانهای سیاسی و اجتماعی ،شخصیت ها و نخبه گان مستقل کشور،که در جهت استقرار صلح و ثبات دایمی ،حفظ ارزشها و منافع و وحدت ملی ،حل و فصل مسالمت آمیز مشکلات و دشواریهای سیاسی و مدنی افغانستان ،برای رسیدن به نظام و حکومت مشروع و قانونمند سعی وتلاش مينمايد و به خواست اکثریت مردم که مخالف جنگ و خونریزی هستند لبيک گفته و به همین منظور ایجاد و فعالیت می کند.
اين نهاد در مجمع عمومی مورخ 5جنوری 2023 خويش که تحت رياست محترم عنايت نبيل بارکزی شخصيت علمی، ديپلومات برجسته و يکتن از صادقان وطن که طی شش ماه گفتمان ملی را مدبرانه سمت دهی ورهبری نمود، تدوير يافت.
اين مجمع ضمن ساير موضوعات ذيربط به حيات ساختاری وکاری خويش طبق پيشنهاد نبيل بارکزی رئيس پيشين گفتمان ملی نخست شورای اجراييه ( رئيس ومعاونان گفتمان ملی) را برگزيد.
چنانچه آقای بارکزی پروفیسور حامد نوید را به حیث رئیس گفتمان ملی پیشنهاد نمودند. ايشان به اتفاق آرا به حیث رئیس عمومی و رئیس شورای اجرائیه گفتمان ملی افغانستان انتخاب گردیدند .
محترم استاد حامد نوید خود را مختصراً معرفی نمودند، در مورد افغانستان و گفتمان ملی هم سخنی چند ارایه نمودند که مورد استقبال اعضای جلسه واقع شد. استاد حامد نوید از اعتماد اعضای گفتمان ملی ابراز امتنان نموده گفتند:”سعی مینمایم به همکاری شما عزیزان این مسؤولیت بزرگ را به توفیق خداوند متعال پیش ببرم.” جناب استاد نوید علاوه کردند که تا جلسه آینده شورای انسجام و هماهنگی کمیسیون ها به کار خویش ادامه دهند.
سپس محترم دوکتور زمان ستانیزی، محترم فوزیه اعتمادی، محترم جمشيد پایمرد و محترم واسع امیر به حیث معاونین و اعضای شورای اجرائیه گفتمان ملی افغانستان انتخاب گردیدند.
متعاقباً مسأله گزینش اعضای شورای انسجام وهماهنگی رویدست گرفته شد که در مجموع مطابق اصول ساحتاری گفتمان ملی به تعداد( 41) تن اعضا منجمله( 5) تن اعضای مجمع مؤسس،به تعداد( 16 ) تن نماینده گان نهاد ها و به تعداد ( 20) تن شخصیت های مستقل کاندید به عضویت شورای انسجام و هماهنگی انتخاب گردیدند.
در پايان همۀ اعضای گفتمان ملی تبریکات صمیمانه خود را به محترم پروفیسورحامد نوید، اعضای شورای اجرائیوی و اعضای شورای انسجام و هماهنگی ابراز نموده موفقیت های مزید برایشان خواستار گردیدند.
مختصری در مورد زنده گینامۀ استاد حامد نوید
حامد نوید، فرزند شاعر وغزلسرای معروف افغانستان، مرحوم غلام احمد نوید متولد در شهر کابل است.
تحصیلات:
تحصیلات نخستین: مکتب مسعود سعد ، و متوسطه و عالی در لیسهٔ حبیبیه، کابل
فارغ التحصیل رشتهٔ حقوق وعلوم سیاسی از پوهنتون کابل ،کورس های ماورای درسی در رشتهٔ نقاشی ومجسمه سازی پوهنتون کابل و اساسات فیلم سازی در مرکز فرهنگی امریکا درکابل .اخذ ماستری از یونیورستی نیویارک در بفلو State University of New York at Buffalo در رشته تاریخ هنر وشناخت مکاتب هنری .استاد تاریخ هنر، سبک شناسی و طراحی در فاکولته ادبیات وعلوم بشری ، شعبهٔ هنرهای زیبای پوهنتون کابل.
سال هجرت به امریکا، نوامبر 1979
ماموریت رسمی در ایالات متحدهٔ امریکا: کارشناس امور کارآموزی وتحصیلات مسلکی درشعبهٔ انکشاف منابع انسانی و کار آفرینی در کونتی فیرفکس، ایالت ویرجینیا و برای مدتی گویندهٔ اخبار مربوط به افغانستان در CNN World Report و تهیه کننده اخبار برای تلویزیون های WTN, VIS NEWS و ITN در اروپا و همکاری با C-SPAN و NPR.
همچنان ايشان از اوخر سال 2021 برنامۀ پر بينندۀ آموزه های از تاريخ ومدنيت افغانستان را از چينل راديو تلويزيون وطن پيش ميبرند واکنون نيز به آن مصروف اند.
تألیفات: بیش از 35 رسالهٔ علمی در کابل در مورد تاریخ تمدن و فرهنگ اروپا و ملل شرقی که بصورت مسلسل در مجله ژوندون بنام هنر در لابلای قرنها به نشر میرسید و همچنان مقالاتی در مورد سبکهای نوین هنر که در مجله های پشتون ژغ و ماهنامه وزین بلخ نشر میشد. همچنان مقالات علمی که در مورد فرهنگ وآبدات تاریخی افغانستان در پورتال های وزین برون مرزی افغان جرمن آنلاین و آریانا افغانستان آنلاین بدسترس علاقمندان قرار دارد. برعلاوه تهیهٔ برنامه های هنری در مورد شناخت و ثقافت افغانستان که در رادیو نقش های جاودان ، گنج شایگان در رادیو صدای امریکا ، وتلویزیونهای آریانا افغانستان و تلوزیون زرین بطور متواتر به نشر رسیده است.
او تاریخ هنر افغانستان و مضمون باستانشاسی را ازطریق سکایپ به محصلین پوهنتون هرات ومؤسسات فرهنگی دیگر در داخل کشور تدریس نموده و در مجامع اکادمیک بین المللی اشتراک گسترده داشته است که از جمله میتوان از سخنرانی هایش در Columbia Uکولمبیا یونیورستی نیویارک ، کتابخانهٔ کانگرسLibrary of Congress ، امریکن یونیورستی American University و اشیا هوز Asia Hose درلندن یاد کرد. حامد نوید همچنان از زمرهٔ اعضای مؤسس بنیاد فرهنگی واجتماعی دریچه صلح است.
تألیفات به زبان انگلیسی: سرود نیستان، سفر مولانا از بلخ تا قونیه The Music of The Reeds
کتاب هنر افغانستان در اعصار تاریخ Art Through the Ages in Afghanistan, که گشایش آن در آگست 2013 در کتابخانه کانگرس امريکا صورت گرفت.
فیلمنامه ها:
The Lost Treasures of Genghis Khan گنجینه های گمشدهٔ چنگیز به زبان انگلیسی
فیلمنامه “لوری” یعنی دخترم به زبان انگلیسی که در فیستیوال نیویارکNew York International Film Festival حایز درجه بهترین فیلم شد.
فیلمنامه شهریار کابورا به زبان دری سپتامبر 2019
سه مجموعه شعر: ” آبشار خورشید ” اشعار میهنی ، ” آهنگ سحرگاهان ” غزلیات و خاطرات شاعر و” کوه عشق ” شامل حکایات و داستانهای تاریخی که در حال تدوین است وتصنیف های زیادی را برای هنرمندان وآواز خوانان معروف کشورساخته است.
به اميد توفيق هرچه بيشتر شان در کار پژوهشهای علمی وباستانشناسی و هم اثرمندی در عرصه گسترش و ارتقای کمی وکيفی حرکت گفتمان ملی افغانستان !
با حرمت
کميسيون نشرات، تحليل وارزيابی
*****
بسم الله الرحمن الرحېم
د افغانستان د ملي خبرو اترو لېد لوری
د ٢٠٢٢ زېږدیزکال د مى پنځمه
د ۲۰۲۱ کال د اگست په ۱۵ د جمهوریت له نسکورېدو او د طالبانو واک ته رسیدو سره نوي پرمختیاوې او پېښې راڅرګندې شوې چې نړۍ په افغانستان کې د زیاتی کونېد نوي پړاو د بیا راژوندي کېدو شاهده شوه. د دغه ناڅاپي بدلون په را منځته کېدو هم د ملي اندیښنوافغانان او هم نړیواله ټولنه له داسې اکر (حالت) سره مخ دي چې د افغانستان وروستیو پېښو ته د اخلاقي مسوولیت او احساس پر بنسټ، پرېکنده پاملرنه وکړي که نه د افغانستان خلک به له ډېرو دردونکو ستونزو سره مخ شي او د دې اکر پایښتبه د سیمې او نړۍ لپاره ناوړه زیانونه هم ولري.
سره له دې چې طالبانو د یوې سرپرستې ادارې په رامنځ ته کیدو دا امکانات درلودل چې په هېواد کې سوکالي راولي، د واک ټاپوګان
له منځه یوسي، په هېواد کې د پراخ اداري فساد کچه راټیټه کړي، د مخدره توکود د کر او قاچاق مخه ونیسي، غصب، چور، تالان، زورزیاتي پای ته ورسوي او د ښاروندانو امنیت وساتي ، چې په دې اړوند یې تر یو بریده بریاوې هم ترلاسه کړې،خو لکه څنگه چې ولیدل شو د طالبانو د یوکال و شپږ میاشتنۍ ولکې په تېرېدو سره د قانون د واکمنۍ پر بنسټ د یو پرمختلونکي افغانستان د جوړېدو هیلې ورځ تر بلې مخ پر زوړ دي. په داسې حال کې چې افغانستان اړینه اړتیا لري چې د وړتیاوو د پیاوړتیا د پانګونې په راجلبولو سره د هېواد اقتصادي وضعيت ته سمون ورکړي.
خو طالبانو ته د هېواد د اداره کولو بنسټیز آر(اصل)، د شريعت پلي کېدل ګڼل كېږي، طالبانو په هېواد کې اسلامې امارت اعلان کړ او په دې انګېرنه يې تر اوسه كوم اساسي قانون نه دى وړاندېكړى . په دې توگه یې هیڅ ډول سیاسي هڅوته اجازه نه ده ورکړې او په پايله کې د هېواد د سياسي او ادارې برخليک په ټاکلو کې د خلکو ونډه په بشپړه توګه له منځه تللې . همدا اوس ، ښځې د هېواد د وگړو نیمایي برخېپه توګه په ټولنه کې له ونډې نهیلي او په هېواد کې جنسیتي توپیر په عمل کې رامنځته شوی دى ٠ که مخکې له دې نجونې او ښځې له منځنیو زده کړو بې برخې وې په روستیو کې له لوړو زده کړو او په ادارو کې له کاره هم بې برخې شوې او په باور سره که حالت همداسې پر مخ لاړشي، څو کاله روسته به په ټولو دولتي او نادولتي ادارو ، د روغتیایي او ټولنیزو ادارو په گډون هېڅ نجون او مېرمنو ته د کار چاپېریال شتون ونلري
اوسنی وضعیت په ډاگه ښي چې په دې زیاتی کونې سره، طالبان خپله په هېواد کې ولسي غورځنگونو ته لار پرانېزي.
موږ په دې باور يو چې د طالبانو واکمنۍ باید له انډول سره سم د افغان هلکانو او نجونو لپاره په لوړه کچه د زده کړو د پراختیا وړ چاپیریال برابر کړي . ځکه د افغانستان ځوان نسل د ټولنيزو او طبيعي علومو له ماهيت څخه چې د اوسني مهال له غوښتنو څخه دي په ښه توګه گټه واخلي. له بده مرغه کومې تگلارې چې طالبانو غورې کړي دي نه يوازې د هېواد پرمختيايي وړتیاو ته نه رغېدونکی زيان رسولی ، بلکې د افغانستان د سوکاله هېواد په کچه، د اقتصادي خپلواکۍ لرولو او د نړيوالو مرستو له تړلو څخه د ژغورنې خنډشوی هم دی.
په دې اړوند ملګري ملتونه په افغانستان کې د اوږدې جګړې د ويجاړيو ، ویجاړاقتصادي حالت او په هېواد کې د بې وزلۍ د پراخېدو چې د خلکو د ناخوښۍ او د نړيوالې ټولنې د اندیښنو لاملګرځېدلى دى، په بېلابېلو برخو کې لږ تر لږه د ناورینونو رامنځ ته کېدو په اړه هم خبرداری ورکوي، خو سره له دې د خلکو په ژوند کې کوم بدلون ښکاره نشو.
موږ په داسې حال کې چې له بهره راوړلشوي هر ډول جگړماري په کلکه ردوو او غندو په ښکاره وایو چې په هېواد کې ناکرارۍ مخ په ډېرېدو دي. د دې وضعیت پاېښت تاوتریخوالي ته د پای رسولو او د تلپاتې سولې د راوستو لپاره د افغانانو هڅې يې له کلکو خنډونو سره مخ کړي او خلک چې د جګړې له ډار و ناتار څخه د ژغورنې په هڅه کې دي ، ناپایو وینې تویونکوجګړو ته اړ باسي .
بنسټیزه اندېښنه دا ده چې ددې اکردوام د طالبانو تر واکمنۍ لاندې افغانستان یو خپلسري نظام ته راپرېیستلی. ښکاره ده چې اوسنی اکر”حالت” زموږ د وخت له غوښتنو سره په ټکر کې دی . نو له دې کړکیچ څخه د ژغورنې لپاره د اسلام د دین د اساسی اصولو او په ډېرو اسلامی هېوادونو کې د منل شویو ارزښتونو پر بنسټ د افغانستان د خلکو د حقونو ساتنې لپاره اغېزمن عملي گامونه واخیستل شي .
موږ هیله من یو چې نړۍ به د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د پخوانیو پرېکړو پر بنسټ د یوه داسې سیاسي نظام او رژیم په رامنځته کولو کې مرسته وکړي چې ډېریو افغانانو ته د منلو وړ وي ٠
بې له شکه وروستۍ اړینې هڅې دا دي چې طالبان د ” ملي او ټولیزو رښیتینوخبرواترو” په چوکاټ کې د با احساسه ، زړه سوانده افغانانو، کارپوهانو او نړیوالې ټولنې رغنده غوښتنو ته ځواب ووايي تر هغه چېد افغانستان رنځېدلى ملت له تنگ لاسۍ، بې قانونۍ او بې برخلیکۍ وژغورل شي ٠
د پورتنیو یادو شویو ټکو په پام کې نیولو سره د هېواد د ټولو بهر میشتو او دنني افغانانو دنده ده چې په هېواد کې د بیا بیا وینو تویولو د مخنیوي لپاره له طالبانو سره د خبرو اترو سوله ییزې لارې ولټوي دا په دې مانا چې ټول هغه ظرفیتونه چې د طالبانو په نظام کې يې کارولی شي ، باید د افغانستان د ټولیز وضعیت د ښه والي په لار کې ولګول شي او د هرې ممکنې لارې په گټې اخیستو سره د حکومتوالۍ د لارو چارو د سمون لپاره لارښونه وکړي.
د دې موخې لپاره بايد د مدني خوځښتونود ټولو لارو او بڼو څخه لکه د روښانتیا ، هڅونې ، مشورې ، وړاندیز،همدارنګه د ملي او انساني ارزښتونو پر خلاف په کړنو نیوکه ، د رسنیو له لارې د فشار راوړل او د سوله ییزو مدني گوتنیونې اعتراضونو له پیلولو باید کار واخیستل شي . په دې برخه کې د نړیوالې ټولنې هڅې هغه مهال ګټورې پایلې درلودی شي چې د هېواد په دننه او بهر کې د سیاسي ، اقتصادي او دیپلوماتیکو فشارونو ټول ځواکونه د تجربه لرونکو ، پوهو ، هېوادپالو او وطنپالو افغانانو له هڅو سره یو ځای کړای شي . بې له شکه د نړۍ هر اړخیز ملاتړ کولای شي چې له دې کړکېچ څخه د افغانانو په وتلو کې په اغېزمنه توګه مرسته وکړي.
په دې توگه له نن څخه بايد کار پیل شي او د پورتنۍ څرگندونوله مخې باید ټول هغه افغانان چې ملي مفکوره لري ، د افغانستان په دننه او بهر کې د سیاسي او مدني فعالانو په ګډون ، د ملي اند یښنو په چوکاټ کې د څېړل شوو او ګټورو موخو لپاره کار وکړي او د دې ملي اندیښنې سیاستوال چې د هېواد په وضعیت اغیزه کوي سره يو ځاى شي !
د ” ملي خبرو اترو د لید ” بنسټیزې کرښې دا دي :
او په پای کې : د افغان روښاندیانو ملي لید او اند د قانون د واکمنۍ، د قانون په وړاندې د ټولو نارینه او ښځو د برابرۍ ، د ټولنیز عدالت د پلي کولو ، انساني کرامت ته د درناوي ، بشري حقونو ته د درناوۍ او ملي یووالي پر بنسټ ولاړ دی . د ښاروندۍ پېژندنه ، د سوکاله او پرمختللې ټولنې رامنځته کول ، د ملي ګټو او د اقتصادي نظام پر بنسټ د هېواد د ټولو سیمو د خلکو د ژوند د کچې لوړول او انډولیزه پراختیااو وده ده
د پورتني ملي لید موخو ته د رسیدو لپاره د عمل پلان په لاندې ډول دی :
ج • د هېواد دننه او بهر د ورته خوځښتونوسره همغږي او همکاري .
ومن الله التوفیق